Multidisciplinaire thema’s
Multidisciplinaire thema’s zijn thema’s, waar meerdere vakgebieden aan gekoppeld kunnen worden. De zaakvakken worden met elkaar verbonden door één centraal thema, waardoor grenzen tussen de zaakvakken vervagen. Er ontstaat een ‘big picture’. De gekozen subthema’s worden mede geformuleerd, door ze te plaatsen in een kader van ‘hier & daar’ en ‘vroeger-nu-toekomst’, een benadering vanuit de ervaringsgebieden van het jenaplan concept. (Both, 1997) Een concreet voorbeeld hierbij is de koppeling van Aletta Jacobs en Evita Perron bij het thema Latijns-Amerika. Beiden hebben ervoor gezorgd dat vrouwen kiesrecht kregen, Aletta in Nederland en Evita in Argentinië. (Ausubel, 1968: betekenisvol leren)
Kerndoelen
Een ander voordeel van het werken met multidisciplinaire thema’s is, dat er gedurende één project meerdere kerndoelen aan bod komen. De kerndoelen voor het domein ‘oriëntatie op jezelf en de wereld’ staan centraal. Daarnaast worden vele suggesties gegeven om als school ook de kerndoelen voor het domein ‘Nederlands’, ‘Engels’ en ‘kunstzinnige oriëntatie’ te integreren in de projecten.
Per project wordt aangegeven welke kerndoelen aansluiten bij de lessuggesties. Iedere school maakt hieruit zijn eigen keuze.
Stichting Leerplan ontwikkeling heeft een opzet gemaakt, hoe een onderwijsverdeling van de kerndoelen eruit zou kunnen zien. Scholen zijn vrij, om hier een andere invulling aan te geven. (SLO, 2019)
Naast het dekken van de kerndoelen, lenen bepaalde projecten zich ook uitstekend om te werken aan sociale integratie en actief burgerschap. Vooral tijdens de continententhema’s kan hier expliciet aandacht aan besteed worden. De leerlingen maken kennis met verschillende culturen. Het advies is om in ieder geval de culturen binnen de Nederlandse samenleving extra aandacht te geven, zoals: Surinaams, Antilliaans, Indonesisch, Chinees, Turks en Marokkaans.
21e eeuwse vaardigheden
We willen onze leerlingen zo goed mogelijk voorbereiden op de toekomst. Een toekomst waarin bepaalde vaardigheden steeds belangrijker worden. Tijdens het projectmatig werken zijn er vele mogelijkheden om de ontwikkeling van deze vaardigheden te stimuleren. Per lessuggestie wordt aangegeven welke vaardigheden aan bod komen. (Curriculum van de toekomst, SLO, 2019)
Een verzameldatabase
Er is ontzettend veel lesmateriaal ontwikkeld voor het basisonderwijs, lesmateriaal gemaakt door stichtingen, bedrijven, studenten en leerkrachten. Er is geprobeerd al het ontwikkelde lesmateriaal passend bij een thema, te verzamelen en te plaatsen op de website. Hierdoor wordt overzichtelijk wat de mogelijkheden zijn bij een thema. De geplaatste lessuggesties, lessenseries, boeken en lesmaterialen zijn gratis of tegen een kleine vergoeding verkrijgbaar bij de uitgever er van. Op de website staat bij elk product een link vermeld, zodat er gelijk contact opgenomen kan worden met de ontwikkelaar/ uitgever. Bij het selecteren van geschikt lesmateriaal is een grens van €75,- per product aangehouden. Producten die duurder zijn dan €75,- worden dus niet vermeld, met uitzondering van voorstellingen en workshops.
Kennisdeling en kenniscreatie
De website blijft, net als het onderwijs, in ontwikkeling. Het is namelijk een groeidocument. Ieder jaar komen er nieuwe artikelen, thema’s, lessuggesties en werkvormen bij. Daarnaast kan bestaand lesmateriaal aangevuld of aangepast worden.
De partnerscholen die zich aansluiten helpen mee in de ontwikkeling, door content toe te voegen. Veel leerkrachten vinden het ontwikkelen van lesmateriaal leuk. Het is zonde dat dit lesmateriaal slecht in één klas of op één school wordt gebruikt. Het gaat namelijk niet om welke leerkracht of welke school het beste is. Het gaat om een collectief belang, dat alle kinderen in Nederland goed onderwijs verdienen. Deze zorg delen we met elkaar. Samen zorgen we voor goed onderwijs! (Nonaka en Takeuchi, 1997: corporate curriculum, kennisdeling en kenniscreatie)
Ervaren, ontdekken en onderzoeken
Leren is ook ervaren, ontdekken en onderzoeken. Diverse externe instanties zijn hierin gespecialiseerd. Zij hebben de beschikking over materiaal en/ of een locatie waardoor het onderwijs levendig wordt. Wanneer er geen mogelijkheid is om ‘de wereld’ te verkennen, kan ‘de wereld’ in school gehaald worden. Per lessuggestie wordt aangegeven om wat voor soort les het gaat. In één oogopslag zie je of het om een excursie, gastles, lesmateriaal of een lesidee gaat. (Dewey, 1859-1952: leren door ervaring, lab-school)
Verwerkingsopdrachten
Er zijn talloze mogelijkheden om de leerstof te verwerken. Door alleen te lezen en opdrachten te maken zal het leerrendement minimaal zijn. Een verwerkingsopdracht zorgt ervoor dat de leerling de leerstof eigen maakt. Belangrijk is daarbij dat er keuzemogelijkheden worden gegeven. Keuzemogelijkheden voor de verwerkingsopdrachten en/ of deelonderwerpen. Door middel van een eindpresentatie leren de leerlingen van elkaar. Het leerrendement van de eindpresentaties kan verhoogd worden door in de bovenbouw de leerlingen te leren hoe ze hun presentatie interactief kunnen maken. Zo wordt ook de kennis van hun medeleerlingen uitgebreid. (Illeris, 2007: drijfveer)/ (Marzano, 1992: betekenisvolle leertaken)
Wereldoriëntatie en taal
Veel basisscholen hanteren een methode voor technisch lezen, begrijpend lezen, woordenschat, spelling en taal. Vaak hebben deze methoden hun eigen thema, een thema dat niet aansluit bij het thema voor wereldoriëntatie. Door de suggesties, gegeven bij het kopje ‘Taal en WO’, kunnen deze vakken geïntegreerd worden in een project. De toegevoegde waarde is dat de lesstof meer samenhang en betekenis krijgt, doordat het wordt gekoppeld aan een thema waar ze al mee bezig zijn. (Hirsch, 2006: wereldkennis en leesbegrip)/ (Guthrie & Cox, 2001: CORI-model, thematisch lezen)